In de door de gemeenteraad vastgestelde meerjarenvisie ‘Brede Welvaart voor De Fryske Marren, visie tot voorbij 2030’ wordt aangegeven welke gemeente we willen zijn, nu en in de toekomst. Deze meerjarenvisie biedt een goed fundament voor onze plannen. Deze hebben we uitgewerkt in het coalitieakkoord: ‘Fûnemint foar moarn’. In dit document staat genoemd wat we in vier jaar willen bereiken.
Het opstellen van een begroting vraagt om een zorgvuldig proces. Tijdens de looptijd van dit proces vinden er op landelijk en lokaal niveau ontwikkelingen plaats die direct of indirect invloed hebben op de begroting. In onze gemeente was dat bijvoorbeeld de installatie van het nieuwe college en op landelijk niveau zijn dat de plannen van het Rijk. De financiële consequenties van Prinsjesdag zijn niet verwerkt in deze begroting.
Ravijnjaar
Met de bedragen die wij van het Rijk ontvangen, kan er tot en met 2025 geïnvesteerd worden. Daarna is er sprake van veel onzekerheid. Vanaf 2026 ontvangen gemeenten volgens de meicirculaire namelijk fors minder geld van het Rijk. Hierdoor wordt 2026 dan ook het ‘ravijnjaar’ genoemd. Dit treft niet alleen onze gemeente, maar alle gemeenten in het land.
Hoewel wij verwachten dat het Rijk ons niet in de steek zal laten, is er op dit moment veel onzekerheid over de structurele financiële dekking. Dit bemoeilijkt het maken van toekomstplannen. Het zijn onzekere tijden, maar wij kiezen er bewust voor om wel te investeren.
Vooral in het fysieke domein zijn investeringen simpelweg noodzakelijk. Niets doen is in onze ogen geen optie. En daarom investeren we ondanks deze onzekerheid wel in bijvoorbeeld het onderhoud van wegen en bruggen.
Totstandkoming
Deze begroting is op een andere manier tot stand gekomen dan de laatste jaren het geval was. Dit komt vanwege de onduidelijkheid die er tijdens het opstellen van de perspectiefnota 2023 was over de algemene uitkering van het Rijk, de doorvertaling van het regeerakkoord en de loon- en prijscompensatie.
De algemene uitkering van het Rijk bedraagt bijna 75 procent van de inkomsten van onze totale gemeentelijke begroting en daarom is het belangrijk om hier voor de behandeling van nieuwe beleidsvoorstellen duidelijkheid over te hebben. Hierna is er gekeken naar de voorstellen gecombineerd met de financiële mogelijkheden. Dit resulteerde uiteindelijk in deze begroting.
Met de bedragen en berekeningen in deze begroting vallen we onder het gewenste repressieve toezichtregime van de Provinsje Fryslân. Bovendien voldoen we aan de voorwaarden van onze eigen financiële verordening, met uitzondering van het jaar 2026.
Risico’s
De financiële gevolgen voor de inkoop van gas en elektra zijn bij het opstellen van deze begroting nog onduidelijk. Er is landelijk discussie over de uitvoering van het vijfde sanctiepakket, waarmee het gemeentelijke contract met Gazprom mogelijk tot 1 januari 2024 kan worden voortgezet. De OVEF onderzoekt wanneer het kan overgaan op de zelflevering van gas.
Ook andere onzekerheden zoals de inflatie, stijgende rente en het tekort op de arbeidsmarkt zijn ontwikkelingen die een risico met zich meebrengen.
College van burgemeester en wethouders