In de nieuwe Nota verbonden partijen 2022 is tevens de visie ten aanzien van verbonden partijen en de daarmee samenhangende richtlijnen voor het aangaan van een samenwerkingsverband vastgelegd. In de nota wordt geen eensluidend antwoord gegeven op de vraag of wij wel of niet moeten deelnemen aan een verbonden partij. Dit is namelijk maatwerk. De eerste vraag die we ons moeten stellen is: is dit de geëigende vorm om de doelstelling van de gemeente te realiseren? Zo ja:
- Welke juridische vorm: publiekrechtelijk of privaatrechtelijk?
- Welke algemene uitgangspunten hanteren we?
- Wat zijn de voor- en nadelen van deelnemen aan een verbonden partij?
- En hoe beëindigen we een samenwerking?
Publiekrechtelijke samenwerking: ja, mits
We hebben, mede op basis van de Gemeentewet, een positieve grondhouding als aan een aantal voorwaarden op het terrein van aansturing, beheer en verantwoording is voldaan. Afhankelijk van de aard van samenwerking kan wel of geen rechtspersoon worden gecreëerd.
P rivaatrechtelijke samenwerking: nee, tenzij
Dit is een vorm waaraan we niet deelnemen, tenzij er bijzondere redenen zijn om hierop een uitzondering te maken. Belangrijkste reden om terughoudend te zijn, is de vermenging van functies, die zowel in persoon als qua belang optreden. Er is immers vaak sprake van vermenging van publieke en particuliere belangen. Daarnaast zijn de mogelijkheden van borging van publieke belangen en democratische controle beperkter dan bij publiekrechtelijke samenwerking.
De volgende algemene uitgangspunten gelden voor gemeentelijke deelnemingen in afzonderlijke rechtspersonen:
- het participeren in een verbonden partij is alleen toegestaan als daarmee een publiek belang wordt gediend;
- participatie in een privaatrechtelijke rechtsvorm vindt uitsluitend plaats als onderzocht en gemotiveerd is waarom uitvoering van beleidsvoornemens niet in een publieke rechtsvorm kan plaatsvinden;
- de gemeenteraad bepaalt van geval tot geval tot welk bedrag het financiële belang in een privaatrechtelijke rechtsvorm strekt;
- jaarlijks wordt in de paragraaf verbonden partijen, behorende bij de jaarstukken en de begroting, aangegeven welke algemene-, voor de gemeente, relevante ontwikkelingen bij de verbonden partijen hebben plaatsgevonden of naar verwachting zullen gaan plaatsvinden.