4.2 Voorzieningen | Programmabegroting 2023 en Meerjarenraming 2024-2026

	Motorische vaardigheden van kinderen van jongs af aan vergroten
Doelstelling:
Streven naar “een vitale en gezonde samenleving waarin sporten en bewegen het nieuwe normaal zijn”.
In ons beleid worden twee kanten van de medaille verwoord: •Aan de ene kant: hoe meer inwoners sporten en bewegen, hoe groter de positieve effecten. •Aan de andere kant: hoe beter de infrastructuur, hoe meer bewegende inwoners er zijn.
Resultaat:	Actie:
Vergroten van de maatschappelijke impact van sport en bewegen	Sport- en beweegstimulering organiseren
	Sport- en beweegevenementen faciliteren vanwege de positieve effecten
Versterking van de sport- en beweegaanbieder	Richten op duurzame en toekomstbestendige sport- en beweegaccommodaties
	Richten op toekomstbestendige sport- en beweegaanbieders

	Contact onderhouden met plaatselijke belangorganisaties
Doelstelling:
Vitale dorpsgemeenschappen, waar inwoners naar elkaar omkijken en initiatieven nemen om de leefbaarheid in stand te houden dan wel te verbeteren en ontmoetingsplaatsen als voorziening in een dorp, stad of wijk in stand houden en waar mogelijk en waar nodig verbeteren.
In ons dorp-, stads- en wijkenbeleid is leefbaarheid de rode draad. En daarbij gaat het niet alleen om fysieke en economische zaken zoals fietspaden, wegen¸ winkels, dorpshuizen, sportaccommodaties en scholen. Het gaat ook om de inwoners en de manier waarop zij in staat zijn deel te nemen aan de samenleving. Dorpen en wijken hebben een eigen identiteit. Zij zijn als het ware het kloppend hart waar het verenigingsleven bloeit en waar men elkaar ontmoet. De gemeente voelt zich daarbij betrokken en wil samen met de inwoners de fysieke, de economische en de sociale leefbaarheid in stand houden en daar waar nodig verbeteren. Daarbij is de inzet van vrijwilligers cruciaal. We werken aan het opstellen van een nieuw accommodatiebeleid. Het uitgangspunt is dat veel dorpen beschikken over een dorpshuis, buurthuis of multifunctioneel centrum dat onderdak biedt aan verschillende organisaties waar jong en oud elkaar dicht bij huis ontmoeten en kunnen deelnemen aan allerhande sociale en culturele activiteiten.
Resultaat:	Actie:
In stand houden en daar waar nodig verbeteren vitale dorpsgemeenschappen	Het faciliteren van de eigenkracht door de inzet van dorpencoördinatoren
Vergroten van het gebruik van inwonersinitiatieven	Vermindering en vereenvoudiging van regels, koesteren van vrijwilligers en beschikbaar stellen van middelen via de regeling inwonersinitiatieven en het kernenbudget
Vergroten van het gebruik van inwonersinitiatieven	Het zichtbaar maken van bewonersinitiatieven en successen delen
Versterken van sociale cohesie	Stimuleren van leefbaarheidsinitiatieven via kernenbudget
Versterken van sociale cohesie	Inzet van welzijnsorganisatie De Kear
Een activiteitenaanbod dat aansluit bij de doelstellingen van de Wmo	Het Wmo convenant de komende jaren in stand houden

	Subsidiëren van de culturele basisvoorzieningen in de gemeente en toezicht houden op de realisatie van de overeengekomen KPI’s
Doelstelling:
Wij zetten cultuur in om een aantrekkelijke gemeente te zijn en te blijven voor zowel inwoners als bezoekers en wij willen de positie van het Fries versterken en wij voeren, zoals vastgelegd in de wet Gebruik Friese taal, Fries taalbeleid uit.
Wij faciliteren dat iedere inwoner van De Fryske Marren toegang heeft tot kunst en cultuur.
Resultaat:	Actie:
1. Het welbevinden van onze inwoners versterkt: ze kunnen participeren en ze kunnen zich ontwikkelen 2. Wij zetten ons cultureel erfgoed, culturele activiteiten en voorzieningen in om het welzijn en welbevinden van inwoners in de gemeente tevergroten en het toerisme te versterken	Uitvoering geven aan beleidsplan ‘Kunst stroomt 2022-2028’
	Via subsidieregeling ondersteunen van culturele projecten die aanvullend zijn op het aanbod en bijdragen aan de levendigheid en uitstraling van De Fryske Marren: - faciliteren culturele uitdag; - inzet op programma cultuureducatie en kultueredukaasje mei kwaliteit; - inzet op grotere culturele activiteiten
	Samenwerking stimuleren in het culturele veld
	Stimuleren en ondersteunen van culturele activiteiten die bijdragen aan bereiken en betrekken van kwetsbare inwoners
	Revitaliseren van het cultuuraanbod en de deelname daaraan (na de Corona-impasse)
3. Taname fan it brûken fan de Fryske taal troch ynwenners en yn ús gemeentlike organisaasje	Ynformearjen fan âlders fia it konsultaasjeburo oer meartaligens en taalûntwikkeling
	Ofstemming mei biblioteek oer beskikberheid Fryske kolleksje
	Oanbieden kursus Frysk oan meiwurkers

	Samen met de bibliotheek en inwoners maken we een nieuw beleidsplan waarin we de rol van de bibliotheek in het sociaal domein en de uitgangspunten voor de komende periode verder uitwerken
Doelstelling:
Alle inwoners beschikken over voldoende (digi-) taalvaardigheden.
De bibliotheek werkt aan de uitvoering van het gemeentelijk beleid vanuit haar vijf wettelijke kernfuncties (Wet stelsel openbare bibliotheken): 1. Het toegankelijk maken van kennis en informatie (informeren). 2. Mogelijkheden bieden voor ontwikkeling en educatie (leren). 3. Het bevorderen van lezen en laten kennismaken met literatuur (lezen). 4. Organiseren van ontmoeting en debat. 5. Laten kennis maken met kunst en cultuur (daarbij speelt ook de Friese taal een rol). De rol van de bibliotheek in de samenleving verandert en krijgt steeds bredere sociaal-maatschappelijke betekenis. Daarmee is er samenhang met de programmaonderdelen onderwijs en cultuur én met het programma sociaal domein.
Resultaat:	Actie:
Het in stand houden van drie kwalitatieve bibliotheekvestigingen in Balk, Joure en Lemmer waar uitvoering wordt gegeven aan de vijf wettelijke kernfuncties van de bibliotheek in relatie met het gemeentelijk beleid	Het mogelijk maken van een bibliotheekvoorziening in de gemeente door subsidieverstrekking
	De (vernieuwde) functies van de bibliotheek en de verbinding met samenwerkingspartners maken dat aanbod en activiteiten minder locatie afhankelijk zijn
Laaggeletterdheid bestrijden en (digi-) taalvaardigheden van inwoners versterken	Inwoners kunnen in de bibliotheek terecht om hun (digi-) taalvaardigheden te vergroten en versterken
	Het organiseren van en deelnemen aan het lokale taalnetwerk De Fryske Marren met ketenpartners waarbij gezamenlijk ingezet wordt op de bestrijding van laaggeletterdheid
Jeugd in een vroeg stadium een positieve leeservaring meegeven en inzetten op een doorgaande leeslijn, waardoor de geletterdheid van kinderen wordt versterkt	De bibliotheek biedt vanuit haar vakkundigheid professionele ondersteuning aan het onderwijs door middel van een dienstverleningsabonnement of het programma de Bibliotheek op school (dBos)
	Extra inzet van een leesconsulent om de geletterdheid van jeugd te versterken vanuit de Brede Regeling Combinatiefunctionarissen (Rijksregeling)